De beginselen en lessen van de Islam als een manier van leven, een religieuze code, en een wetsysteem werden verspreid door Mohammed (ongeveer 570-632 n. Chr.) te Mekka. Deze lessen zijn aan hem geopenbaard en werden vervolgens geordend in de Koran.  Het woord van God, zoals het in de Koran staat beschreven en de uitspraken van Mohammed (die bekend staan als hadith, of Tradities), vormen de kern van de godsdienst.

Noch de Koran, noch de Tradities bevatten specifieke verordeningen tegen figuratieve weergave in de kunst. Beide bronnen nemen echter een duidelijk standpunt in tegen afgoderij en het aanbidden van beelden. Deze voorschriften werden letterlijk geïnterpreteerd door vroege Islamitische religieuze leiders en exegeten (uitleggers) als een verbod op de afbeelding van mens- of dierenfiguren, hoewel talloze nog bestaande voorbeelden van architectonische decoratie, objecten in de diverse media en geïllustreerde handschriften deze letterlijke interpretatie tegenspreken.  

Er kunnen vier typen versieringen worden gevonden in de Islamitische kunst: kalligrafie, figuratieve vormen (mens en dier), plantenmotieven en geometrische patronen. Deze patronen, ofwel afzonderlijk voorkomend of gecombineerd, versieren allerlei soorten oppervlakken, en vormen zo veelzijdige en complexe composities.

Hoewel geometrische ornamentatie wellicht haar hoogtepunt heeft bereikt in de Islamitische wereld, bestonden bronnen van de basisvormen en veelzijdige patronen al in de late oudheid in het Byzantijnse en het Sassanidenrijk. 
Islamitische kunstenaars maakten zich belangrijke onderdelen uit de klassieke traditie eigen, gingen er vervolgens op door en vonden een nieuwe vorm van decoratie uit die het belang van eenheid, logica en orde onderstreepte. Essentieel voor deze unieke stijl waren de bijdragen van Islamitische wiskundigen, astronomen en andere wetenschappers. Hun ideeën en technische vorderingen worden indirect weerspiegeld in de artistieke traditie.

7-8e n.Chr. (Aghlabiden-periode)
Lustertegels mihrab, Grote Moskee van Kairouan, in Tunesië
(Foto © Tai Mab)

8e n.Chr. (Abbasidische periode) 
Paneel met inlegwerk (marquetrie), Egypte 
Dit ingelegde paneel is de zijkant van een grafmonument. De variaties in de patronen waarin het vierkant wordt gebruikt illustreren een decoratieve vrijheid.
(Foto © METmuseum)

9-10e n.Chr. (Abbasidische periode) 
Glazen beker, Iran of Irak  
Het eenvoudige geometrische patroon dat deze vrijwel bolvormige kom versiert, is één van de meest gebruikte motieven die ontstonden tijdens de dynastie van de Sassanieden in Iran. Het ontwerp van de schijven met punten in het midden staat algemeen bekend als het patroon van de omphalos, Grieks voor ‘navel’.
(Foto © METmuseum)

1248 n.Chr.
Facsimile van handgeschreven Arabisch manuscript ‘Euclides geometrie’ door Nasir al-Din al-Tusi
(Foto © Worthpoint)

1328 n.Chr.
Grote Moskee en Ziekenhuis, Divriği, Turkije
De uitgehouwen stenen gevel van het noordelijke portaal is een wonder van inventiviteit. Het breekt met alle gebruikelijke regels van architectonische compositie, maar overwint dit door zijn virtuositeit.

1354 n.Chr. (post-Ilkhanid periode) 
Mihrab van de Madrasa Imami, Isfahan, Iran
Het belangrijkste interieurelement in een islamitisch religieus gebouw is de mihrab, een muurnis die de richting van Mekka aangeeft, waarnaar de gelovige tijdens de dagelijkse gebeden moet kijken. Er zijn drie soorten islamitische ontwerpen te vinden: plantaardig, kalligrafisch en geometrisch. De kalligrafische inscriptie achter in de nis luidt: “De profeet (vrede zij met hem!) Zei: ‘de moskee is de woonplaats van de vrome.’ ‘Kalligrafie is de meest gerespecteerde kunstvorm in de islam omdat het het woord overbrengt van God. Let op de manier waarop rechtlijnige geometrische vormen zijn gemaakt om in de gebogen ruimte te passen. 
(Foto © METmuseum)

13e-14e n.Chr. (Ilkhanieden periode)
Keramische tegelpaneel, Nishapur, Iran

14e n.Chr. (Mammelukkenperiode)
Deuren van een kansel, Egypte 
Een voorbeeld van de herhaling die kenmerkend is voor geometrisch ontwerp in de islamitische wereld. De sterren zijn aan de rand afgesneden, wat suggereert dat het ontwerp oneindig voorbij de grenzen van het eigenlijke rand reikt.

14e n.Chr. (Mammelukkenperiode)
Glazen bord, Syrië of Egypte 
De decoratie van dit platte bord bevat een combinatie van vijf cirkels, die in een ononderbroken lijn met lussen zijn getekend en de compositie domineren. En vier buitenste cirkels, waar een complex sterrenpatroon is gecreëerd. Het gebruik van gekleurd email en bladgoud legt de nadruk op de basiselementen van de geometrische- en plantmotieven in dit ontwerp.

14e-15e n.Chr., (Nasriden periode)
Zijden Textielfragment, Spanje
Plantenpatronen, hoekig koefi-schrift dat is versierd met geometrische patronen, en cursief naskh-schrift in de cartouches boven en onder de koefi-randen versterken het totale geometrische effect van dit ontwerp.
De wever gebruikte dit geometrische ontwerp om te spelen met voor- en achtergrondbeleving. Het oog van de kijker volgt elke gele band terwijl deze onder en over elkaar gaat, ook al heeft de compositie geen fysieke diepte. Naast de geometrische ontwerpen, is dit textiel ook voorzien van kalligrafische decoratie in naskh-schrift, die hier luidt “Veel geluk en voorspoed”.

1570 n.Chr. (Saadian Sultanaat periode)
Ben Youssef Madrasa (koranschool), Marrakech, Marokko
De deuren van Atlas-ceder zijn gesneden met een patroon van bandwerk met een 16-puntige ster. De boog is omgeven met arabesken; aan weerszijden is een band van islamitische kalligrafie, boven kleurrijke geometrische zellige tegelwerk met 8-punts sterren.

1610 n.Chr. (Mogol/mogoel/moghul periode) 
Marmeren scherm (jali), Agra, India
Geperforeerde schermen (jali’s) vervulden meerdere architectonische functies; Ze maakten luchtcirculatie mogelijk en zorgden voor bescherming tegen zonlicht. Daarnaast creëerden de geometrische patronen en hun geprojecteerde schaduwen een esthetisch effect. 

18e n.Chr., (Ottomaanse periode)
Nur al-Din’-kamer, Syrië
De vloer is gemaakt van marmeren tegels en de houten muren en het plafond zijn versierd met krijt. De versieringen bestaan hoofdzakelijk uit plantmotieven en kalligrafische motieven. 
(Foto © METmuseum)

18e n.Chr. (Ottomaanse tijdperk)
Qasr al-Azm paleis, Hama, Syrië
Fragment beeld rechts

18e n.Chr. (Ottomaanse tijdperk)
Ontvangsthal Qasr al-Azm paleis, Hama, Syrië
Zicht plafond van ontvangsthal (qa’a) met geverfd en verguld hout (‘ajami-werk).

14e n.Chr.
Armeense kerk, op berg Zion
In Jeruzalem, Israël
Volgens de overleveringen was op deze plaats het huis van Caiaphas, waar Jezus gearresteerd werd en berechtigd.

20e n.Chr.
Geglazuurde keramiek werd voor het eerst geïntroduceerd in Jeruzalem in de 16e door de Ottomanen onder Suleiman de Grote. 
Na WO1, pasten Armeense vluchtelingen het vakmanschap toe in deze kerk.

Restauratie van de Minbar van de al-Aqsa-moskee,
ook wel bekend als de Minbar van Saladin.

1306 n.Chr.
Miniatuurillustratie uit het literair en historisch werk ‘Jāmi ‘al-Tawārīkh’, Perzië
Geboorte van de profeet Mohammed.
(Foto © Edinburgh University Library, Schotland)

1306 n.Chr.
Fragment uit het literair en historisch werk ‘Jāmi ‘al-Tawārīkh’, Perzië
Boeddha biedt de Duivel fruit aan.
(Foto © Edinburgh University Library)

16e n.Chr.
Fragment uit ‘Aḥwāl al-Qiyāma’, Istanbul of Bagdad
De conjunctie van de zon en de maan op de Dag des Oordeels.
(Foto © Staatsbibliotheek van Berlijn)

16e n.Chr.
Perzische miniatuur van vijf epische gedichten (Khamsa) door de beroemde 12e-eeuwse Perzische dichter Nizami Ganjavi

Al-Burāq (wat ‘bliksem’ betekent), is een wonderbaarlijk ros, beschreven als een schepsel uit de hemel dat de profeten vervoerde. Het meest vertelde verhaal is hoe de Buraq in de 7e eeuw de profeet Mohammed van Mekka naar Jeruzalem en terug droeg tijdens de Isra en Mi’raj of ‘Nachtreis’. Al-Buraq, wordt afgebeeld met een prachtig menselijk gezicht, ondanks het feit dat er geen verwijzingen zijn naar een dier met mensachtige trekken in de Hadith of vroege islamitische verwijzingen.

(Foto © Musea voor Schone Kunsten van San Francisco)

1436 n.Chr.
‘Apocalypse of Muhammad’, uit Herat, Afghanistan

De hemelse reis van de profeet vormt een middelpunt van islamitische vroomheid. Perzische dichters vanaf de dertiende eeuw hebben hun heldendichten voorafgegaan met een kleurrijke beschrijving van de Mi’raj, de hemelse reis die de profeet in de onmiddellijke aanwezigheid van God bracht. Deze miniatuur is vooral interessant omdat de profeet wordt getoond met zijn gezicht onthuld, rijdend op het mysterieuze paard Al-Burāq. Latere afbeeldingen van Mohammed laten hem over het algemeen zien met een sluier die zijn gezicht bedekt, en in recentere tijden wordt zelfs zijn hele lichaam meestal gesymboliseerd door een witte wolk of een roos.

(Foto © Nationale bibliotheek, Parijs, Frankrijk) 

Datering onbekend
Maria en Jezus (Maryam en Isa) in een Perzische miniatuur

15-16e n. Chr. (Safavid-periode)
Er zijn weinig geschreven bronnen bekend over geometrische patronen. De bekendste is een rol die bewaard wordt in het Turkse Topkapi paleis. Hij is vermoedelijk 16e eeuws en afkomstig uit het noordwesten van het huidige Iran.
De scroll is een waardevolle bron van informatie, bestaande uit 114 patronen die mogelijk zowel indirect als direct door architecten zijn gebruikt om de tegelpatronen in moskeeën over de hele wereld te creëren, waaronder het Girih- betegeling.
Het feit dat het niet versleten is, suggereert dat het niet is gemaakt om te worden gebruikt als referentiedocument in een ambachtswerkplaats, maar eerder als tentoonstellingswerk in het paleis. Het toont decoratieve ornamenten die gevonden zijn op de muren en koepels van constructies die tussen de 10e en 16e eeuw zijn gebouwd in de Timuridische periode. Het was een gids voor architectonische ontwerpen die te zien waren in complexe muqarnas , girih , mozaïekpanelen en kleurrijke tegels. De rol bevat wel tekeningen, maar geen geschreven instructies over de constructie van de motieven.