“Be the light that helps others see”

Vesica Piscis

De beginletters van vijf Griekse woorden die het woord voor vis vormen:
Ichthus, en staan voor het karakter van Christus:
“Iησοῦς Χριστὸς Θεοῦ Υἱὸς Σωτήρ “
(Iēsous Christos Theou Huios Sōtēr)
wat betekent:
Jezus Christus, Zoon van God, Verlosser.

De vroege christenen zouden zich aan elkaar bekend maken door twee lijnen in muren te schrapen die een gestileerde vis weergeeft (de Icthus). De ene krabde een halve cirkel in de muur en een andere kwam langs en maakte een andere halve cirkel die enigszins overlappend was, waardoor een Mandorla werd gecreëerd.

3e n.Chr.
Domitilla catacombe, Rome, Italië.
(Foto © onbekend)

4e n.Chr.
Albasten fragment uit Villa Quintiliorum, Rome, Italië.
(Foto © www.metzler-verlag.de)

3-4e n.Chr.
Detail van een sarcofaag
Museum voor Oude Kunst, Milaan, Italië.
(Foto © Giovanni Dall’Orto)

Carneool Gem uit Klein-Azië.
(Foto © www.metzler-verlag.de)

Als het snijpunt van twee gelijke cirkels wordt gemaakt op zo’n manier dat beide een gemeenschappelijke straal hebben en het middelpunt van de ene op de omtrek van de andere ligt, is het resultaat een amandelvormige geometrische figuur.

Het heeft betrekking op de geometrie van de driehoek en de gulden snede en betekent de bemiddeling van tegenstellingen.

De mandorla is een oud christelijk symbool en één van de meest herkenbare en majestueuze eigenschappen van Christus in de iconografie. Daarmee wordt het verheerlijkte lichaam van Christus buiten het  ‘aardse zijn’ afgebeeld. Ook Moeder Maria wordt in al haar glorie zo weergegeven. 

De mandorla laat zien dat Jezus bij deze gebeurtenissen buiten tijd en ruimte aanwezig is bij de gelovigen. De aanwezigheid van de mandorla en de lichtstralen die van Christus komen, onthullen zijn goddelijkheid. De mandorla is de iconografische manier om hemelse glorie, mysterie en majesteit weer te geven.

De cirkels vertegenwoordigen geest en materie, of hemel en aarde.
In het midden is een plaats van verzoening, van transformatie – de Incarnatie.

In het gebied waar de twee cirkels elkaar overlappen, zit de God-mens, een plaats waar ook wij geroepen zijn te zijn, waar beide aspecten van de werkelijkheid samenvallen en één worden. Dit herinnert ons eraan dat ook wij deelnemen aan de natuur van hemel en aarde; als Jezus mens wordt, kunnen wij goddelijk worden.

Literatuur
– ‘Revisiting the Ichthys: A Suggestion Concerning the Origins of Christological Fish Symbolism’, door Tuomas Rasimus
– ‘Propaganda and Persuasion’, door Garth S. Jowett & Victoria O’Donnell
– ‘The Aureole and the Mandorla: Aspects of the Symbol of the Sacral from Ancient Cultures to Christianity’, door Rostislava Todorova
– http://orthodoxwiki.org/Mandorla
– https://somathread.ning.com/western-mysticism

Tekst

5-7e n.Chr.
Gouden hanger met lapis lazuli, Byzantium.
(Foto © Fonds Grace Rainey Rogers)

8e n.Chr. 
Decoratieve pagina van het manuscript ‘Commentaria In Apocalypsin’, geschreven door de Spaanse monnik en theoloog Beatus van Liébana.
(Foto © British Library)

1170 n.Chr. 
Christus in verhevenheid. Hildesheim, Duitsland.
(Foto © J P Getty Museum)

11-12e n.Chr.
Mozaïek icoon, afbeelding van de ‘Transfiguratie’, Byzantium.
(Foto © onbekend)

12e n.Chr. 
De Madonna met kind in een mandorla, Notre-Dame Kerk, Rioux
Charente-Maritime, Frankrijk.
(Foto © onbekend)

12e n.Chr.
Visioen van profeet Ezekiel, Christus in mandorla. Oud en nieuw testament door Hieronymus.
(Foto © Biblioteca Apostolica Vaticana)

13e n.Chr.
Verlicht manuscript uit het boek Openbaring : Douce Apocalypse.
(Foto © Bodleian Library, Oxford University.)

1345 n.Chr.
Afbeelding van de zijwond van Christus of ‘de toegang tot het hart van Christus’. Psalmen en gebedenboek van Bonne van Luxemburg.
(Foto © onbekend)

14e n.Chr. 
Decoratieve pagina van het manuscript Kitab al-Bulhan ‘Book of Wonders’, van de kalligraaf Abd al-Hasan Al-Isfahani. Bagdad, Irak.
(Foto © onbekend)

14e n.Chr. 
Decoratieve pagina van het manuscript Kimiya-yi Sa’ādat ‘The Alchemy of Happiness’. Geschreven door Al-Ghazali, een Perzische theoloog, filosoof.
(Foto © onbekend)

1410 n.Chr.
Afbeelding van de zijwond uit ‘Book of Hours’, devotiemanuscript, England.
(Foto © onbekend)

15e n.Chr.
7 meter hoog gebedscroll, Turkije
(Foto © Asian Civilisations Museum, Singapore)

Tekst

“De cirkels symboliseren interactieve maar complementaire tegenstellingen.
De ruimte binnen de overlap is de plaats waar we opgeroepen worden om ‘even stil te blijven’, in de ‘liminale ruimte’.
Dit is de plek waar je aankomt nadat je de ene kamer hebt verlaten en de andere nog net niet bent binnengegaan.
Op deze plek leef je op de drempel en dit vereist geloof. Alle transformatie vindt plaats in de liminale ruimte.”

– Richard Rohr

Tekst

Als we één van de tegenstellingen ontkennen (bijv. Onze schaduw, dood, ..), kunnen de cirkels elkaar alleen raken; ze kruisen elkaar niet. In deze situatie zijn we gepolariseerd, uit balans. 

De Mandorla, drukt het standpunt van de mysticus uit. Het symboliseert voor ons de spanningen van het leven, de spanning van complementaire tegenstellingen.

Het samenvallen van tegenstellingen is een bepaald soort eenheid die als toeval wordt beschouwd, een eenheid van tegenstellingen die de oppositie overwint zonder de samenstellende elementen te vernietigen of te vermengen.

Hemel <> Aarde
Natuurlijk <> Bovennatuurlijk
Goddelijk <> Menselijk
Leven <> Dood
De binnenwereld <> de buitenwereld
Esoterie <> Exoterie
Apofatische spiritualiteit <> Katafatische spiritualiteit
Het Zelf <> de Schaduw
De rationele ‘calculatieve’ geest <> de contemplatieve geest

Tekst

De vesica piscis is binnen de Heilige Geometrie de vorm die alle vormen baart. Het is de vorm van twee die perfect in balans komen, waarbij de “liminale ruimte” het hart van de ene met de andere verbindt.

Het symbool van Tweelingvlammen binnen de tradities van de Pythagoreeërs en Soefi’s, die zich opsplitsten in tegengestelde polariteiten om twee verschillende lichamen op te nemen, maar altijd verbonden zijn in de ziel.
Een symbool van … onze relatie met het Goddelijke / Bron Schepper door ons eigen derde oog of doorheen ogen van iemand van wie we houden.

We kunnen dit het ‘geboorteportaal’ noemen, om het doel en de energie te beschrijven als de basis van de schepping in dit universum. Binnen het nooit eindigende leven, is er een cyclus van vernietiging en schepping, ‘afdaling’ en ‘ascensie’, samentrekking en expansie… 

We kunnen dit een ‘Brugportaal’ noemen, omdat het een deuropening is die fungeert als een brug tussen geest en vorm, materie en antimaterie, de oneindige leegte en alle materie…

Tekst

Literatuur
– https://somathread.ning.com
– ‘Sacredgeometryportal.com’, door Elizabeth Diane
– ‘New religion – New symbolism: Adoption of mandorla in the christian iconography’, door Rostislava Georgieva Todorova
– ‘The Aureole and the Mandorla:  Aspects of the Symbol of the Sacral from Ancient Cultures to Christianity’, door Rostislava Georgieva Todorova

© Gelieve de auteurs vermelding en copyright te respecteren.